The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
MATSYENDRAASANA
De wervelkolom
De wervelkolom kan gewoon recht worden gehouden, ze kan voorwaarts, achterwaarts, zijwaarts links en zijwaarts
rechts bewegen. Ze kan ook een schroefbeweging maken en men kan ze omkeren. De Yogahoudingen kunnen in die
zeven categorie'n worden opgedeeld: de wervelkolom wordt recht gehouden in staande houdingen, zithoudingen en in
de ontspanning; er zijn voorwaartse buigingen, achterwaartse buigingen, zijwaartse buigingen, schroefhoudingen en
omgekeerde houdingen.
De belangrijkste houding waarin de wervelkolom een schroefbeweging uitvoert is Matsyendraasana of Houding van Matsyendra, vaak gewoon schroefhouding genoemd. Het is in Yoga natuurlijk zo dat de oorspronkelijke Sanskrit naam in vele gevallen iets over de houding zelf zegt. Men doet er dan ook beter aan de oorspronkelijke naam, correct uitgesproken, of een juiste vertaling ervan te gebruiken. Matsyendra was een bekende Hatha Yogi, die in deze bepaalde houding zat te mediteren.
Vertaling van de naam
Matsyendra is een woordsamenstelling met de betekenis van een genitief of bezitsvorm. De twee woorden van de
samenstelling zijn: matsya en Indra. Een a (de uitgangs-a van matsya) gevolgd door een i (de begin-i van Indra) wordt
een e. Deze klankwisseling wordt sandhi genoemd. Als je aandachtig luistert, hoor je deze klankwisselingen ook in
Nederlands. Het verschil is dat men ze in het Sanskrit ook schrijft.
Matsya betekent: vis. Indra is de leider van de goden. Hij verzinnebeeldt de geest. Matsyendra betekent dan ook: Heer van de vissen.
De diepere betekenis van de naam
Een haan kraait, een hond blaft, een koe loeit, een leeuw brult, een kanarievogel fluit enz. Wat doet een vis? Hij maakt
helemaal geen geluid. Hij verzinnebeeldt dan ook de stilte.
Er bestaan vele legendes over Matsyendra en sommige bestaan in verscheidene variaties. Shiva legde eens zijn filosofie uit aan zijn gemalin Paarvatie terwijl ze samen in een boot zaten. Tijdens zijn langdurige uiteenzetting was zij in slaap gesukkeld, maar een vis die onder de boot zwom had alles gehoord en hij had heel aandachtig geluisterd. Shiva was ontgoocheld dat zijn gemalin in slaap was gevallen en hij werd kwaad toen hij merkte dat een vis daarentegen wel heel zijn uiteenzetting had gehoord. Hij wilde hem doden, maar Paarvatie kon hem daarvan weerhouden. "De vis zal gefrustreerd zijn", zei Shiva, "want hij beschikt niet over het noodzakelijke lichaam om te beoefenen wat ik uitlegde." Ten einde raad gaf hij hem het lichaam van een man en noemde hem Matsyendra, Koning van de vissen.
Matsyendra bracht een belangrijke beweging op gang in de Yogatraditie. Voor de Zwitserse schrijver Erich von Daniken (1935), die geloofde dat buitenaardse wezens de aarde bezochten en de ontwikkeling van de mens beïnvloedden en bijstuurden, waren die legenden koren op zijn molen. Matsyendra was volgens hem een soort kikvorsman, die werd betrapt, gevangen genomen en ingelijfd. Wie zal het zeggen?
Hoe te beoefenen?
Zit op je Yogamat met de benen gestrekt. Buig het linkerbeen en trek de hiel ervan zo dicht mogelijk tegen de rechterbil.
Dit linkerbeen blijft op de mat liggen. Wie last heeft van zijn linkerknie kan het hele linkerbeen ook gestrekt houden.
Buig de rechterknie en zet de rechtervoet over de linkerdij op de grond. Houd beide billen op de grond. Schroef naar
rechts en grijp de rechtervoet met de linkerhand. De opstaande rechterknie ligt tegen de buitenkant van linkerbovenarm.
Leg de rechterarm op rug. Houd vol zolang je met gemak kunt. Herhaal hetzelfde aan de andere zijde.
Gemakkelijke variatie
Leg de linkerarm rond de opstaande rechterknie. De knie ligt nu tegen de binnenkant van linkerbovenarm. Dit is
gemakkelijk en even doeltreffend.
Shaambhaviemoedraa
Moedraas zijn speciale oefeningen, die de energie in een bepaalde plaats van het lichaam verzegelen of die je bewustzijn
verzegelen in een bepaalde staat. Moedraa betekent dan ook: zegel. Shaambhavie betekent: wat behoort tot Shiva.
Kijk naar de plaats tussen de wenkbrauwen. Dit is de Shaambhaviemoedraa. Mediteer over stilte. Stel je voor dat het de morgen is van een autoloze zondag. Alles is ondergesneeuwd. Er heerst een doordringende stilte.
Leer de aasana mettertijd een minuut of langer volhouden. Ontspan er zo goed mogelijk in. Adem in en uit door de neus en laat de adem vrij, dat wil zeggen: blokkeer hem niet.
Effect
De Houding van Matsyendra heeft vele positieve effecten. Ze corrigeert afwijkingen van de wervelkolom. De nieren
worden opgeheven in de buikholte, zodat hun werking wordt gestimuleerd. Dit is belangrijk. Bejaarden die vroeger
aangenaam in de omgang waren, worden later vaak humeurig en zelfs kwaadaardig, nijdig en jaloers, afwezig,
vergeetachtig en verward. Dit heeft veel te maken met de nieren. De nieren zijn filters die het bloed zuiveren. Als ze niet
goed meer werken, wordt het bloed onvoldoende gefilterd. Het wordt dan enigszins giftig en dit gif heeft een heel
negatieve invloed op de hersenen.
Ik had een tante, die toen ze zesentwintig was, ik was nog een kleine jongen, de kroep kreeg. Dit was een kinderziekte, maar die een uitzonderlijke keer ook volwassenen kon treffen. En in hun geval was de ziekte levensbedreigend. De dokter zei na een dagenlange strijd en bang wachten: "Ik heb haar erdoor gehaald, maar ik denk dat ik haar hart heb geraakt." Ze kreeg een bloedrode neus. Dit was het gevolg van een vernauwing van de aorta. Men kon dat in die tijd al opereren. Er was een specialist in Aalst, die in Amerika had gestudeerd. Maar de risico's waren te groot. Ze is niet oud geworden en in haar laatste weken gooide ze soms met huisraad en stoelen. Toen ze dood was, zei de dokter dat haar nieren niet goed meer werkten en dat dit de verklaring was van haar agressief gedrag.
Als je dagelijks op een systematisch manier de Cobrahouding en de Houding van Matsyendra zou beoefenen, zouden je nieren veel beter hun werk doen en langer meegaan. Maar mensen behandelen hun nieren vaak stiefmoederlijk. Ze maken bijvoorbeeld misbruik van geneesmiddelen die de nieren erg belasten, zoals ontstekingsremmers, pijnstillers enz. En daar betalen ze later een heel dure prijs voor.
Plaats in het oefenschema
In een goed oefenschema verandert men zo min mogelijk van uitgangshouding. Na meditatie over OM en de opwarming
kun je een evenwichtshouding beoefenen, bijvoorbeeld de Boomhouding, omdat die je er ten volle hier en nu bij brengt.
Dan kun je alles doen wat je in buikligging doet, zoals de Cobrahouding, de Sprinkhaanhouding en de Booghouding.
Doe dan alles wat je in of vanuit rugligging kunt doen, zoals de Omgekeerde Beweging, de Alle-delenhouding en de
Ploeghouding, gevolgd door de Vishouding, de Voorwaartse buiging liggend.
Ga daarna zitten voor de Slapende Diamanthouding en de Pauwenhouding. Deze houdingen kun je besluiten met de
Houding van Matsyendra.
Daarna volgen nog enkele staande houdingen zoals de Handen-aan-de-voetenhouding (voorwaartse buiging staande) en
de Halve-maanhouduing. De Kopstand kun je in het begin, bijvoorbeeld na de evenwichtshouding, doen als je er zeker
van bent dat je bloed zuiver is, anders doe je ze beter op het einde.
Daarna kun je Oeddieyaana Bandha en Nauli doen.
Op dit alles moet een grondige ontspanning volgen. Dit is uiterst belangrijk. Als je onmiddellijk gaat bewegen wordt de
opgewekte energie opgeslorpt door de spieren. Het is de bedoeling dat ze veeleer ten goede komt aan de inwendige
organen. Ook moet de opgewekte energie weer tot rust komen, anders kan ze ongewenste centra gaan bekrachtigen.
Doe na de ontspanning wat ademoefeningen.
Besluit met meditatie. Als je 's morgens vroeg oefent, kun je beginnen met meditatie, zodat je kunt genieten van de stilte
van de morgen.
Doende niet-doen
Ik bedoel niet dat je heel dit schema moet afwerken. Kies eruit wat je ligt, naargelang van je tijd en je leeftijd. Ik zie dat
er vaak "doe" en "doen" in de tekst staat. Maar dit is de beperking van de taal, want dat is precies wat je niet moet doen:
leg je doenerschap af. "Verkoop je intellect, koop intuïtie", zei Swami Sivananda.
Een Amerikaans soldaat zat gevangen in een Japans dorp. Een samoerai daagde hem elke dag uit tot een stokgevecht. Hij zou de Amerikaan met plezier hebben doodgeslagen, maar dat was hem verboden. Elke dag liet de samoerai hem half bewusteloos achter. De Amerikaan had kunnen weigeren, maar hij was een doorzetter. Een jongen kreeg medelijden. Hij fluisterde hem toe in het beetje gebrekkig Engels dat hij kende: "No minding." Hij bedoelde: niet denken. De woorden bleven hangen in de geest van de Amerikaan en op zekere dag dacht hij: "Laat ik het eens proberen." Die dag eindigde het gevecht onbeslist.
Na een tijd zul je jezelf feliciteren om al die moeite dag na dag te hebben gedaan. En als de ouderdom komt, zal iedereen je je jeugdigheid benijden. Swami Satchidananda: "Yoga geeft je de energie van de jeugd en de wijsheid van de ouderdom. Yoga is geen religie, maar het aanvaardt alle religies. Yoga is niet zozeer op je hoofd leren staan, maar veeleer op je voeten leren staan. Yoga zal je voorstellen aan iemand die je wellicht niet kent: jezelf."