The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
Narayana
Hoe ik de dokter jaloers maakte
Ik moest ieder en om de twee jaar naar de geneeskundige dienst voor een medisch onderzoek. Iedereen kende me, omdat ik soms 's middags en 's avonds aan de collega's Yogales gaf en ook omdat ik met foto's geïllustreerde artikels publiceerde in het personeelsblad. Gedurende enkele jaren was ik zelfs verantwoordelijke uitgever van dat blad (Op de Uitkijk). Ook de dokter kende me goed. Telkens hij me tegenkwam, bleef hij staan voor een babbeltje. Dat kon nog in die dagen. Toen ik om de twee jaar in mijn onderbroek vóór hem stond, na door de verpleegster te zijn gemeten en gewogen, zei hij: "Allez, trek uw buik nog eens in." Hij bedoelde: doe nog eens oeddieyaana bandha. Toen dat gebeurd was, zei hij: "En doe nu ook uw rechte buikspieren nog eens draaien." Dit is nauli, een van de Yogakriyaas.
Daar was hij opgetogen over. "Ik ben jaloers", zei hij. Ik antwoordde dat hij naar mijn les moest komen, maar daar had hij natuurlijk geen tijd voor. Dat is het eeuwige excuus van de mensen, al doen ze de hele tijd hun uiterste best om de tijd te doden. In Zwitserland ontmoette ik een Yogaleraar die Yogales gaf aan busy people, drukbezette mensen, maar er was een probleem, zei hij: ze hadden geen tijd om naar zijn les te komen.
Zeg niet te rap: "Het is te moeilijk."
Iedereen denkt dat dit moeilijke oefeningen zijn, maar dat is niet zo. Het zijn gemakkelijke oefeningen. Het is allemaal alleen maar een kwestie van geduldig blijven proberen. Bijna veertig jaar geleden leerde ik ze in drie maanden tijd uit boeken. Ook een boek kan een leraar zijn. Het enige verschil is dat een boek je niet verbetert als je iets fout doet. Het komt er dus op aan aandachtig te lezen en het dan met gezond verstand en geduld toe te passen.
Teveel verwaarloosd
Oeddieyaana bandha is een veel verwaarloosde oefening. Ik ben altijd verbaasd vast te stellen hoe weinig Yogabeoefenaars dit onder de knie hebben. En ze hebben ongelijk. Iedereen zou dit moeten leren. Tussen de mond en de anus zit het spijsverteringskanaal dat verscheidene meters lang is. Wat je erin stopt heeft de neiging, vooral met onze moderne levenswijze, ergens onderweg te blijven steken. Oeddieyaana bandha verhelpt dat in de kortste keren.
Bovendien houdt ze het middenrif gezond. Ze bestrijdt het vet op de buik. De Hatha-Yogaschriften hanteren een soort van geheimtaal. Zo zegt een van die schriften dat oeddieyaana bandha de "grote vogel" (levenskracht) doet opvliegen (oeddiena). Daarmee bedoelt ze dat de levenskracht opwaarts begint te stromen in de soeshoemnaa (het centrale kanaal in de wervelkolom).
De techniek
Sta in een kleine spreidstand (heupbreedte). Druk stevig met de handen op de dijen. Adem diep uit, trek de huik in en omhoog, zodat de hele huikinhoud als het ware in de borstholte wordt gezogen. Dit geeft een heel bijzonder en heel prettig gevoel. Het duurde drie maanden voor dit me echt lukte.
Een hulpmiddel om het te leren
Sta in de hierboven beschreven houding. Adem diep uit. Pers de longen leeg. Doe dan een diepe schijninademing met de borst. Dit wil zeggen: doe alsof je diep inademt met de borst, maar je ademt niet echt in, het is een schijninademing. Trek, terwijl je dit doet en stevig op de dijen drukt, de buik met kracht in en omhoog. Doe dit elke dag na de Yogahoudingen en vóór de ontspanning. Herhaal dit tenminste een viertal keren. Ook als de oefening niet echt lukt heeft ze effect. De buikinhoud wordt onder druk gezet en in beweging gebracht. De ingewanden worden gemasseerd.
Nog een hulpmiddel
Ga zitten met de benen gekruist. Druk met één hand stevig op de benen om de rugspieren aan te spannen en gebruik de andere om de neus te sluiten. Adem diep uit. Knijp de neus dicht met de vingers. Open na een tijd de neus en adem nogmaals uit zonder eerst in te ademen. Sluit opnieuw de neus. Herhaal dit een derde keer. Sluit de neus. Je hebt nu een grote leegte geschapen in de longen en een grote behoefte aan een hap lucht. Doe nu een diepe schijninademing: zet de horst uit en trek de huik in en omhoog.
Ontspan eerst weer de buik alvorens de neus te openen en in te ademen.
Een waarschuwing
Mijn vader had vele broers en zussen. Een van hen had gestudeerd en zat altijd met zijn neus in de boeken. Hem gaf ik dan ook onze publicaties. In ons boek "Wegwijs in Yoga" werd zijn aandacht getrokken door een foto van oeddieyaana bandha. Hij las de instructies en probeerde of hij er iets van terecht kon brengen. Plots voelde hij een heftige pijnscheut. Gedurende enkele dagen kon hij niet lachen of niet hoesten zonder pijn. Dit houdt een waarschuwing in. Je zet spieren aan het werk die dat wellicht al jaren verleerd hebben. Kalm aan dus, dat is de boodschap. Dan is er geen gevaar.
Het doet soms wonderen
Een collega in de bank kwam naar mijn Yogales en leerde en beoefende met geduld de verscheidene Yogahoudingen, kriyaas, ademoefeningen enz. Een vrouw in zijn familie had last van incontinentie of ze plaste in haar broek, zoals hij het uitdrukte. Ze had geen gevoel meer in die spieren. Voor Yoga had ze geen rijd en geen zin, zei ze. Hij gaf haar dan maar de raad tenminste oeddieyaana bandha te beoefenen. Zo goed en zo kwaad mogelijk deed ze wat hij haar vroeg te doen en tot haar verbazing keerde de gevoeligheid in haar onderlichaam geleidelijk terug. Ze werd in korte tijd een expert in oeddieyaana bandha.
In zithouding
Oeddieyaana bandha kan ook zittend worden gedaan. Druk stevig op de benen om de rugspieren aan te spannen. Dit wordt soms gecombineerd met de andere twee bandhas, jaalandhara bandha (kinborstklem) en moela bandha (het samentrekken van de spieren van de anus). Bandhas zijn moedraas. Dit zijn oefeningen die te maken hebben met de energie of levenskracht. Moedraas zijn ook symbolische gebaren die het bewustzijn verzegelen in een bepaalde staat. Als je bijvoorbeeld in meditatie zit worden de handen in een bepaalde houding gehouden. Deze bijzondere houdingen hebben alle een diepe betekenis.
De drie bandhas worden veelvuldig gebruikt in vele andere moedraas. Om de beschrijving van die moedraas te vereenvoudigen gaf men het intrekken van de buik en het optrekken van het middelrif, de kinborstklem en het samentrekken van de anus de aparte naam bandha.
Nauli
Oeddieyaana bandha is de basis voor de Yoga kriyaa nauli.
Yogakriyaas of shat karmas zijn de zes zuiveringsoefeningen in Hatha Yoga. In nauli worden de rechte buikspieren geïsoleerd, zowel beide tegelijk als de linker en de rechter afzonderlijk. Dan wordt aan beide geïsoleerde spieren een draaiende beweging gegeven. Hierover later meer. Eerst moet men oeddieyaana bandha onder de knie hebben.
Het middenrif
Misschien is het belangrijk om nog iets over het middenrif te zeggen, want soms verbaast de geringe kennis die mensen van hun lichaam hebben me in hoge mate. Het middenrif of diafragma is de spier die de borst- van de buikholte scheidt. Ze wordt doorboord door onder andere de slokdarm, de aorta en de holle ader. Het middenrif gaat bij het ademen op en neer. Bij elke ademhaling trekt het dus via de slokdarm, de aorta en de holle ader op de hart en de ingewanden en haar op en neer gaande beweging masseert deze ook. Als die beweging wegvalt, alsook het op en neer gaan van de buikwand, omdat het middenrif en de buikspieren degenereren, dan verloopt de spijsvertering nog alleen op haar chemische processen en valt de belangrijke mechanische prikkel weg. Dit zorgt voor spijsverteringsmoeilijkheden en het is ook erg belastend voor de bloedsomloop. Het is dan ook van het allergrootste belang dat je het middenrif in goede staat houdt of brengt. Er zijn in Yoga talrijke oefeningen om dat te bereiken, Yogahoudingen zowel als ademoefeningen. Oeddieyaana bandha werkt echter rechtstreeks met het middenrif. Doen dus.
Voor vrouwen is oeddieyaana wat moeilijker. Hun buik zit wat voller, maar dat mag geen reden zijn om het niet te beoefenen. Integendeel, ze zullen er heelveel baat bij hebben. Leerlingen vertelden me dat ze heel wat minder last kregen van hun maandstonden en dat ze zich lichter begonnen te voelen in hun buik.
Nog een waarschuwing
Oeddieyaana bandha mag niet worden beoefend vóór de puberteit. Het kan de puberteit vervroegd doen beginnen.
Dat leerde Swami Satchidananda ons toen hij onze jeugdgroep bezocht. Ook de Kopstand mag door kinderen niet worden beoefend. Ze moeten wachten tot het schedeldak volgroeid is. Je kunt natuurlijk niet beletten dat ze spelenderwijs al eens op hun hoofd gaan staan, maar dat is ook niet erg, omdat het ook nooit lang duurt. Maar de systematische beoefening van de Kopstand is voor hen af te raden.
En voor jonge meisjes is de Pauwenhouding uit den boze. Hun buikwand is nog niet stevig genoeg.
Het bovenstaande is theorie. Maak het tot je praktijk: "Een ons praktijk is heter dan tonnen theorie" Dat zei Goeroedev. En welk zinnig mens zal het tegendeel beweren?