Wat gaat de tijd toch snel. We zijn alweer aan ons tweede nummer van dit nieuwe jaar (het 271 ste) toe. Terwijl ik dit schrijf zijn mijn woorden al geschiedenis. En elk ogenblik dat voorbij is, komt nooit terug. Iemand die echt op het Yogapad is of die zich op het Yogapad wil begeven -en het is vooral voor hen dat ik dit schrijf- vindt hierin een aansporing om meer en meer enthousiasme en meer en meer ernst te investeren in zijn belangrijk streven, want hij weet dat het doel hier op aarde de Zelf realisatie is en dat ook op dit domein de grote wijsheid geldt dat je hooi moet maken terwijl de zon schijnt, een spreekwoord dat ik vele malen in Goeroedev Swami Sivananda's boeken aantrof: "Make hay while the sun shines." In zijn lied Song of Admonition (Lied van de Aanmaning), dat me al vaak door moeilijke momenten hielp, zegt hij: "At the time of death, when your throat is choked: who will help you for your salvation? Op het ogenblik van de dood, als je keel wordt dichtgeknepen, wie zal je dan helpen voor je verlossing?"

Vele dieren hamsteren, mensen leggen voorraadschuren aan of sparen in een kous, in safes of op bankrekeningen. Zei Jezus niet: "Verzamelt u geen schatten op aarde waar roest en worm ze verteren en waar dieven ze opgraven en stelen. Maar verzamelt u schatten in de hemel waar roest noch worm ze verteren en waar geen dieven ze opgraven en stelen. Want waar uw schat is daar is ook uw hart." Over die hemel zei hij dat hij in jou is: "Het koninkrijk der hemelen is in u." En wat kan belangrijker zijn dan dit?

Verbruik al je energie niet in dit leven zelf, maar investeer tenminste een minimum ervan in wat Yogis "spirituele discriminatie" noemen, dat wil zeggen: zoek elke dag, zoveel er komen en zolang je leeft, een beetje tijd voor enkele Yogahoudingen (Aasanas), een paar ademhalingsoefeningen (Praanaayaamas), wat meditatie (Dhyaana), een beetje Yogastudie (Svaadhyaaya) en enige Karma Yoga. Het is absoluut noodzakelijk dat je je geest een grondige spoeling geeft -en dit is de soevereine methode-, zodat hij geleidelijk aan zijn Onwetendheid (Avidyaa) loslaat. Die Onwetendheid is: vereenzelviging met je lichaam en met je geest en vervreemding van je wezenlijke werkelijkheid of Zelf (Aatma). Er is een geleerd woord voor "vereenzelviging": identificatie. De vereenzelviging manifesteert zich immers bij het tanden krijgen of de "dentificatie". Om die reden wordt het verdwijnen van de vereenzelviging ook Vedanta (weg tanden) genoemd. Dit is een intelligent grapje in de vorm van een bijblijvende woordspeling van Swami Satchidananda.

Het is gemakkelijk te herhalen: "Ik ben niet dit vergankelijk lichaam. Ik ben niet deze rusteloze geest. Ik ben in wezen Bestaan-Bewustzijn-Zaligheid." Het is gemakkelijk gezegd als je gezond van lichaam en geest bent. Maar veronderstel dat je lichaam of je geest worden getroffen door een pijnlijke, ongeneeslijke ziekte. Er is in zo'n geval heel wat spirituele discriminatie of onderscheidingsvermogen (Viveka) nodig om gelukkig-te-zijn-in-je-Zelf. Begin er daarom Nu mee, systematisch.

Misschien acht je jezelf maar in staat tot kleine inspanningen. Om het even, kleine inspanningen geven immers grote resultaten, zoals ook vele kleine druppels de onmetelijke oceaan vormen en kleine ogenblikken de machtige tijd en vele kleine zandkorrels de uitgestrekte woestijn.

Je krijgt heel wat bedrukt papier onder ogen, maar -daar ben ik heel zeker van- niet vaak zoals dit in het Nederlands taalgebied uniek maandblad. Het bevat geen reportages, geen schandalen, geen sensatie enz. Het handelt over wat werkelijk belangrijk is : Jezelf. Het handelt niet zozeer over kennis of over kennis van iets, neen, het handelt over de Kenner. Het heet terecht Licht van Sivananda.

Mensen willen liever niet een medicijn slikken zoals ze is: de pil moet verguld zijn of met een laagje suiker bedekt. In zijn verlangen om eigentijds te klinken, stelde Shiva daarom voor dit blad "Yogamagazine" te noemen, wat het ook is, een Yogablad. Maar bovenal is het een licht dat werd ontstoken door de grote wijze uit de Himaalayas, Sivananda, wat tevens de naam is van die Onvergankelijke, Alomtegenwoordige, Beginloze en Eindeloze Werkelijkheid.

Even een beetje Sanskrit leren: Shiva betekent "voorspoed" en Aananda betekent "Zaligheid". Dit is het feit betreffende onszelf waarover dit Yogamagazine altijd spreekt. Dit is het echte Licht van Sivananda. Sivananda is je echte familienaam. Denk even aan het volgende: je ligt in bed en je slaapt en als je slaapt droom je, maar denk nu even aan de Staat tussen twee dromen in. Als je diep en droomloos slaapt, waar is dan je lichaam en waar is dan je geest? Als je diep en droomloos slaapt, waar zijn dan je ziekten en waar zijn dan je zorgen? Als je diep en droomloos slaapt, waar zijn dan je beperkingen en waar zijn dan je tekortkomingen? Want als je diep en droomloos slaapt, rust je in jezelf. Maar tussen jou en die Werkelijkheid staat de sluier van onwetendheid. (O, hoezeer ben ik me bewust van de beperktheid van woorden!) In de Staat van Verlichting of Zelfrealisatie evenwel is die sluier van onwetendheid verwijderd. Swami Sivananda noemde deze Staat dan ook "de Slaaploze Slaap".

Het valt voor dat mensen me bellen, zeggen of schrijven dat ze hun maandblad niet ontvingen. Dit betekent dat ze het missen als het al eens verloren gaat.

Soms hoor ik ook dat ze moeite hebben met een gedeelte van de inhoud of met de vreemde woorden. Het is de bedoeling dat ze er een maand over doen, dat ze onze teksten aandachtig lezen, hun inhoud assimileren en de eventuele oefeningen een kans geven om te werken. Ze zullen dan ontdekken dat het in Licht van Sivananda in feite om eenvoudige ideeën gaat.

In Yoga stappen betekent geconfronteerd worden met oefeningen en met inzichten die de bedoeling hebben het lichaam en de geest, kortom de hele persoonlijkheid, te ontdoen van onzuiverheden (onthoud dit: Yoga is geen doen, maar ontdoen). In het lichaam heten die onzuiverheden toxines; in de geest worden ze spanningen, stress, vastgeroeste vooroordelen enz. genoemd. Bovendien is er ook de factor van Tamas of inertie. Het lichaam heeft al jaren geen oefening meer gedaan. Het zit dan ook goed vast. Het spreekt vanzelf dat dit slechts kan worden verholpen als men oefent met kennis van zaken (Dank u, leraar! En leve de goede Yogaboeken!), met geduld, met enthousiasme, met overgave en met regelmaat. Ook de geest heeft al lang geen oefening meer gedaan. En hij zit even goed vast. Dezelfde regels gelden ook voor hem. Maar neem het van mij aan, het is meer dan de moeite waard.

We willen met Licht van Sivananda, met onze beperkte middelen, een degelijk product afleveren, dat beantwoordt aan de volgende vereisten: inspireren, informeren en bevruchten met bevrijdende ideeën. Bovendien zijn de teksten zo opgesteld dat de Sanskrittermen gewoon kunnen worden overgeslagen. We willen ze evenwel niet weglaten, omdat ze bepaalde lezers interesseren. En zoals ik nog zal zeggen, we schrijven voor iedereen.

Maar wat Licht van Sivananda echt duidelijk wil maken en waar het echt op aankomt is: wat is je meditatie? En daarmee bedoel ik niet zozeer: wat mediteer je in je meditatie-kamer, terwijl je neerzit in je meditatiehouding -al is ook dat belangrijk? Wat ik wel bedoel is: wat mediteer je in je dagelijks leven? Want niet zozeer wat je doet of wat je zegt heeft belang, maar wat je bent heeft belang. Waar ben je verankerd? Wat is je roer? Dat heeft echt belang. Yoga doen, Yoga bestuderen, over Yoga spreken enz. zijn goed en noodzakelijk, maar het doel is dat je Yoga bént of met andere woorden dat je je Zelf bent, dat je, om de woorden van Bhagavad Gietaa te gebruiken, Yoekta of verenigd bent.

Wat je leest in kranten, weekbladen, romans enz. kun je rustig vergeten, maar wat je nooit zou mogen vergeten is dé waarheid die je hier leest in verband met jezelf. De meerderheid van de mensen -de absolute meerderheid- heeft het wél vergeten. En dat verklaart al hun problemen. Als je dit uit Licht van Sivananda haalt hebben we goed werk geleverd.

Ik herinner me dat een paar hardgekookte breinen -zelf Yogaleraren, God betere het- ons censuur wilden opleggen. Nu is het zo dat we onszelf al meer dan genoeg censuur opleggen. En zoals ik zei, we schrijven voor iedereen; voor gelovigen en ongelovigen, voor katholieken en protestanten enzovoort, voor beginners en gevorderden, voor lauw en voor warm... Verscheidenheid is dus nodig. Vulgariserende stukken zijn nodig, maar ook stof voor insiders moet er zijn.

Iemands godsdienst is voor mij geen punt. Ik vind het de normaalste zaak van de wereld dat ieder mens het recht heeft de godsdienst te belijden waartoe hij behoort door geboorte of door bekering. Yoga zal hen helpen om hun filosofie beter te begrijpen en om hun beleving authentieker te maken.

Wij zijn allen "gelovers": de enen geloven dat God bestaat, de anderen geloven dat Hij niet bestaat. Waarom daarover twisten? Ik weet dat alleen ervaring bekeert. Om die reden leert Yoga je dat je beoefening altijd op ervaringen gericht moet zijn.

De enen bidden in kerken, de anderen in synagogen, nog anderen in tempels, in Mandirs enz. Sommigen bidden tot Allah, anderen tot de Vader in de hemel, anderen tot de Grote Manitoe of tot Jahweh. Waarom daarover twisten? Vlamingen zeggen: "Water." Walen zeggen: "De l'eau." Duitsers zeggen: "Wasser." Maar iemand die dorst heeft, neemt het water en drinkt het op. "Het is allemaal slechts Shabdha Bedha," zei Swami Sivananda: verschillende klanken, verschil van woorden. Yoga is de wetenschap die voorbij woorden naar de essentie gaat. Het enige wat telt is dat men de vrede van geest bezit.

Over godsdienst toch één kritische klank. Bernard Shaw zei terecht: "Hoed je voor degenen wier God in de hemel is." Daarmee bedoelde hij: wier God ver weg is. Swami Sivananda zei: "God is in de hemel en de hemel is in je hart." Wie dit waar maakt, begint geen oorlog en is geen gesel voor deze aarde, zoals de Khomeini's, de Paisley's enz.

Er is maar één duivel en dat is het menselijk ego. Mensen introduceren hun ego in alles: in de wetenschap, de godsdienst enz. en maken er daardoor iets demonisch van.

Een hindoewijze had een bezoeker uit het Westen. De bezoeker keek verwonderd rond en zei: "Ik zie hier geen afbeeldingen van God. Hebt u dan geen afbeelding van God?" De wijze antwoordde: "Ja, achter dat gordijn." De bezoeker keek achter het gordijn en zag zichzelf in de spiegel die daar hing.

Discipelen vroegen aan hun Soefimeester: "Meester, bestaat de duivel ?" De meester antwoordde: "Natuurlijk, kijk maar eens in de spiegel."

De eerste wijze toonde de mens zijn werkelijke aard, de tweede wijze toonde hem de hindernis of wat er gebeurt als zijn geest zijn bron verlaat.

Modern hersenonderzoek heeft feiten ontdekt die licht werpen op het belang van sommige praktijken van Yogis, en van Indiërs in het algemeen, die nogal eens worden afgedaan als onzinnige gebruiken van achterlijke, domme en bijgelovige Oosterlingen. Ik denk hierbij vooral aan Japa (letterlijk: herhaling; bedoeld wordt: herhaling van een Mantra of welbepaalde formule) en Kiertan (bezingen van de faam of Kierti; bedoeld wordt: van de faam van de Onvergankelijke Werkelijkheid of God). Van beide ben ik sedert meer dan twintig jaar een fervent beoefenaar en weet dus waarover ik spreek.

De hersenen van de mens zijn verdeeld in twee helften, een linkerhelft en een rechterhelft. Beide helften zijn verbonden door een weefsel. Soms wordt dit weefsel door een chirurg doorgesneden om bepaalde ziektes, zoals bij voor beeld vallende ziekte, te behandelen. Die operaties toonden aan dat beide hersenhelften anders functioneren en dat ze de wereld zien op een andere manier.

De linker hersenhelft neemt de wereld waar op een lijnvormige wijze. Hij rangschikt de zintuiglijke gegevens in de vorm van punten op een lijn. Sommige punten komen daarbij vóór andere. Taal bij voorbeeld is een functie van de linker hersenhelft. De woorden die je leest vloeien immers langs een lijn van links naar rechts. Taal is dus lijnvormig. De linker hersenhelft functioneert logisch en rationeel. Hij denkt in de vorm van oorzaak en gevolg.

De rechter hersenhelft daarentegen neemt hele patronen waar. De linker hersenhelft herinnert zich de uitspraak en het gebruik van woorden, maar de rechter hersenhelft herinnert zich de woorden van een liedje! Hij aanvaardt ook veel ruimer wat in hem binnenkomt, dan de linkerhelft. De linkerhelft is rationeel, de rechterhelft is intuïtief, mystiek, vrouwelijk, ontvankelijk.

Hersenonderzoek heeft ook aangetoond dat de rechter hersenhelft bij de Westerling sterk onderontwikkeld is en dat dit onevenwicht ernstige gevolgen heeft voor zijn gezondheid en zijn welzijn. Stress krijgt hem door dit euvel veel meer en veel sneller in zijn greep, want het maakt hem een door en door "werelds wezen", dat geen contact meer heeft met het kosmische, stressloze, angstvrije Zelf. Japa en Kiertan zijn hiertegen simpele, doeltreffende, veilige, goedkope methodes. Japa doet men in de regel in zijn eentje. Kiertan doet men meestal in groep. Beide zijn wetenschappelijke methodes. Ze ontwikkelen de rechter hersenhelft en leiden de beoefenaar naar het domein van de diepe meditatie waar de hersenen niet meer nodig zijn.