EVENWICHTSOEFENINGEN

De joods-christelijke cultuur plaatste de schepping aan het begin der tijden. Sedertdien was God in zijn hemel. Hier was alles bedoeld als decorum voor de mens die alles naar hartelust kan exploiteren. Descartes en Newton zadelden ons overigens op met de idee dat het heelal niets anders is dan een machine, een samenspel van onderdelen als radertjes in een uurwerk, waarin alles louter mechanisch kan worden verklaard. Ook de mens zelf ontsnapte niet aan die visie. Ook hij werd herleid tot een machine, gezond als de machine perfect draait en ziek als de machine stukgaat doordat onderdelen of biologische mechanismen het laten afweten. Sedertdien is de gezondheid louter de zaak van de geneeskunde die de machine herstelt. Inmiddels werd de wereld kleiner en kwamen uit andere culturen andere visies overgewaaid, die alles veel meer luister geven en alle rechtgeaarde mensen nopen tot authentieke geweldloosheid en tot een leven gebaseerd op de eenheid van alle bestaan. Die visies werden afgedaan als onwetenschappelijk, maar leefden in de marge bij mensen die nog een hart hadden om te voelen en ogen om te zien. Een voorbeeld van zo'n nieuwe visie is het wereld- en mensbeeld van de Vedas. De Vedas beschreven duizenden jaren geleden het heelal als een Kosmisch Wezen, met duizend ogen, hoofden en voeten, waar alle wezens ontstaan uit "totaal geven", niet alleen deel van uitmaken, maar, precies dank zij dat "TOTAAL GEVEN", het geheel bevatten. Die visie, voor Cartesiaans-Newtoniaanse denkers een exotisch romantisme, lag aan de basis van Yoga (en was het resultaat van Yoga!) en van een compleet andere wetenschap, waarvan Aayoerveda (de wetenschap van het leven) vooral onze aandacht weerhield.

Die eens zo vreemde visie wordt vandaag gelukkig bevestigd door de nieuwe natuurkunde, die, bij monde van Fritjof Capra, beweert: "We kunnen het heelal niet langer zien als een machine die uit een veelheid van onderdelen bestaat, maar wel als een ONDEELBAAR DYNAMISCH GEHEEL waarvan de delen een WEZENLIJK onderling verband hebben en slechts kunnen worden begrepen als de PATRONEN VAN EEN KOSMISCH PROCES." David Bohm, kernfysicus, verduidelijkt de relatie tussen alle dingen als volgt: "Het GEHEEL is in elk van de delen INGEVOUWEN." Het heelal lijkt op een hologram dat "ingevouwen" is in elk deel ervan: als namelijk een klein deel van een hologram wordt belicht, verschijnt immers het hele beeld van het hologram. Zelfs dat beeld schiet bij David Bohm tekort: voor hem is het heelal een ONONDERBROKEN GEHEEL, GEORDEND op een DIEPER, NIET GEOPENBAARD NIVEAU van het kosmisch web van betrekkingen. Voor hem heeft de werkelijkheid een dynamisch karakter dat niet te vergelijken is met een statisch hologram, maar veeleer met een "holostroom" of een dynamisch verschijnsel, waaruit alle vormen van het heelal voortvloeien (dat is een echo van Patanjali's Yoga Soetra!). David Bohm is zelfs een van de kernfysici die menen dat Bewustzijn een plaats moet krijgen in de kernfysica om verder door te dringen in de grondslagen van het Bestaan. De kernfysica kent overigens de beperkingen van de waarnemer, die het waargenomene beïnvloedt en bijvoorbeeld de quanta ziet als deeltjes of als golven, naargelang van het standpunt dat hij inneemt. De kernfysica staat met andere woorden op het punt de waarde te erkennen van de DIRECTE WAARNEMING of YOGA, van waaruit de Directe Waarnemer, Rishi Naaraayana, in de Rig Veda de "Hymne van de Kosmische Persoon" openbaarde, die in het komende keerpunt van onschatbare waarde zal blijken te zijn.

Fritjof Capra en vele andere nieuwe wetenschappers zien in het Cartesiaans-Newtoniaanse denken trouwens de oorzaak van een allesomvattende crisis die voor het eerst in de geschiedenis, ook zonder de 500 miljard wapens per jaar, een reële bedreiging inhoudt voor de mensheid en voor alle dieren en planten op aarde. Zoals een depressie bedoeld is als keerpunt, zo houdt ook die crisis gelukkig een keerpunt in, op voorwaarde dat het nieuwe wereld- en mensbeeld een fundamentele verandering teweegbrengt in ons waarnemen, denken en doen op basis van de nieuwe waarden die er zo vanzelfsprekend uit voortvloeien. Het keerpunt, zo er een is, zal bestaan uit de overgang van een mechanistische en ontluisterende benadering naar een holistische benadering in alle domeinen van het leven.

Wat heeft dit alles te maken met evenwichtsoefeningen, vraag je je af. Ze hebben er alles mee te maken! Uit de holistische benadering van de mens blijkt dat zijn lichamelijke en psychische gezondheid wordt bepaald door de hele dynamiek van zijn lichaam, zijn energie en zijn psyche, Die dynamiek werd beschreven in Aayoerveda als een samenspel van Doshas, Goenas en levensstromen dat volkomen is op het ogenblik dat alles op zijn plaats staat of dat men zichzelf, het "ingevouwen" geheel, het geheel en het allesomvattend, aldoordringend en alles zijnd Bewustzijn beleeft zoals ze zijn.

Dat houdt in dat de evenwichtsoefeningen geen verklaring vereisen en dat het effect ervan niet mechanisch mag worden verklaard. Sta of zit in de houdingen zoals ze op de tekeningen aangegeven zijn en geef, zoals de Goeroe Gietaa zegt je lichaam aan Hem, zodat de waarnemer verdwijnt en het lichaam louter een gevoel is, gevat in Hem (Bewustzijn). Op zo'n ogenblik alleen wordt de hele innerlijke dynamiek bevrijd, vinden de Doshas, de Goenas en de levensstromen een evenwicht en verdwijnen spanningen en indammingen van energie. Met een zwart vierkantje met een witte punt worden de Aasanas aangegeven die belangrijkst zijn. Een "V" betekent dat het om een variatie gaat, die daarom beslist niet minder belangrijk is. Met een cirkeltje wordt aangegeven welke Aasanas bij uitstek geschikt zijn om het lichaam en de zintuigen te "geven" (Goeroe Gietaa) aan Hem, zodat het lichaam als gevoel en de hele omgeving, zonder waarnemer, door Hem (Bewustzijn) beleefd wordt als een geheel. Een zintuig "geven" betekent, met het oog als voorbeeld, dat je je zien geeft of de actie van zien loslaat, zo compleet dat het allesomvattende FEIT van ZIEN vanzelf wordt geopenbaard. Evenwichtsoefeningen staan vooraan in een oefenschema. Natuurlijk kun je ze niet allemaal beoefenen. Kies er een paar uit volgens je smaak en temperament.