The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
Zestig mensen schreven in. Op vrijdagavond stipt om 20u begonnen we met de Oriëntatie. De voorafgaande Installatie was vlot verlopen. Ik gebruik geen geleerde woorden als er andere zijn, maar op deze Installatie en Oriëntatie ben ik erg gesteld, omdat we ze overnamen van Swami Satchidananda met wie we onze eerste Yoga Retraite hadden, nu al meer dan dertig jaar geleden. Yogis maken van de plaats waar ze samenkomen voor studie, oefening en meditatie hun tempel. Installatie is het toekennen van ieders kamer. Een tempel is maar een tempel als de godheid er is geïnstalleerd. De deelnemers zijn de godheid. Goeroedev aanvaardde in hun vorm onze inspanningen, enthousiasme en inzet. De Installatie doen mijn vrouw en ik samen. Ik ontvang immers graag de mensen zelf om ze te begroeten, om te informeren naar hun welzijn of om kennis te maken. De naam van de nieuwkomers is me meestal bekend uit het ledenbestand, maar als ze daadwerkelijk verschijnen, krijgen ze plots een gezicht. Soms maakt iemand me gelukkig door nieuwe abonnementen op Licht van Sivananda mee te brengen. Er zijn mensen die met een cadeautje komen om bijvoorbeeld hun dankbaarheid uit te drukken of omdat ze graag iets geven, maar wie echt mijn hart wil doen opspringen van vreugde, brengen nieuwe abonnementen aan. De Oriëntatie is allerbelangrijkst om de eenvoudige reden dat de regels worden uiteengezet die moeten worden gevolgd om uit de Yoga Retraite het maximumvoordeel te halen. Het zou te gek zijn geld neer te tellen, het vrijdag-avondverkeer te trotseren, kostbare tijd op te offeren en dan niet het beste uit de Yoga Retraite te halen. Het programma is evenwichtig opgebouwd. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze vóór het begin van ieder programma op hun mat zitten en actief meewerken. Er worden vrijwilligers gevraagd om de mensen op de twee verdiepingen van vleugel A te wekken om vijf uur 's morgens. Iemand moet erop toezien dat het dekken en afruimen van de tafels en de afwas vlot verlopen. Ook daarvoor wordt een vrijwilliger gevraagd. Het moest in beide gevallen zelfs geen twee keer worden gevraagd: de reactie op mijn verzoek kwam onmiddellijk. Soms denken mensen: "Ik heb geen tijd om Yoga te doen?" Het kan zijn dat men geen tijd en geen gelegenheid heeft om zich af te zonderen voor de beoefening van Yogahoudingen, ademoefeningen, meditatie enz. Maar als men in dat geval zegt dat men geen tijd heeft voor Yoga, dan betekent dit dat men al de rest buiten Yoga plaatst. Ik leerde van Swami Chidananda, de voorzitter van The Divine Life Society, dat alles wat men buiten Yoga plaatst een bron wordt van moeilijkheden. In de tempels en in de huizen van hindoes die de oude traditie volgen, wordt op geregelde tijdstippen poejaa gedaan. Het beeld of moerti op het altaar is een voorstelling van de Ultieme Werkelijkheid die zonder naam en vorm is. Ze wordt evenwel met namen en vormen bekleed terwille van de meditatie. Moerti betekent: belichaming. Het beeld wordt behandeld als een welgekomen gast. De Vedas zeiden al; "De gast is God." In India staat de gastvrijheid hoog in aanzien. Een gast wordt verwelkomd, gebaad, krijgt een stel fris gewassen kleren. Hij krijgt te eten enz. Dit alles wordt in de poejaa gedaan op een rituele, symbolische wijze. Het betekent dat alle activiteiten uit het dagelijks leven Yoga kunnen zijn als ze worden gesteld als een offer. Dit is Karma Yoga. Karma betekent: handeling en vrucht van handeling. De vrijheid van ieder mens ligt op het gebied van handeling. Zijn onvrijheid ligt op het gebied van de vruchten van zijn handeling. Mensen doen allerlei dingen zonder een goede kijk op zichzelf en op de wereld. Ze oogsten dan ook onverwachte en veelal ongewenste resultaten. Je kunt bijvoorbeeld elke dag overmatig drinken, maar je kunt niet beletten dat je dan een dronkaard wordt. Wie goede resultaten van zijn handelingen wenst, heeft dus kennis nodig van oorzaken en hun gevolgen. De Bhagavad Gietaa beschrijft onder andere dan ook aan welke voorwaarden handelingen moeten voldoen om positieve resultaten te hebben. Maar ze zegt nog iets meer: hoe kun je karmaloos handelen of hoe kun je op een zodanige manier handelen datje handelingen je niet binden? Het simpele antwoord is: door te doen wat moet worden gedaan, omdat het een plicht is, maar niet voor de vruchten ervan. Krishna noemt zo iemand een karmaphalatyaagie, een verzaker van de vruchten van handeling (BhG XVIII 11). Mensen krijgen stress en worden ziek omdat het doeners zijn of met andere woorden omdat ze zich vereenzelvigen met hun handelingen. Het zijn evenwel niet hun handelingen, het is niet hun werk die stress veroorzaken. Het is het feit dat ze er nooit mee ophouden dat stress veroorzaakt. Aan tafel, in bed, terwijl ze met hun huisgenoten en vrienden omgaan, zijn ze eigenlijk nog met hun werk bezig. Het heeft bezit van hen genomen. En terwijl ze met hun werk bezig zijn, spelen er allerlei andere problemen in hun hoofd. Ook hun werk is dan niet zoals het hoort. De Yogaschrift zegt bijvoorbeeld ook dat Yoga bedrevenheid in de handeling is (BhG II 50). Ook afwassen en afruimen kunnen dus Yoga zijn. We konden gewoon wat meer betalen en het werk in de eetzaal en de afwasplaats laten doen door het personeel. Maar zo werkt Yoga niet. Ook eten is Yoga. De Bhagavad Gietaa noemt de spijsvertering een vuur. Het voedsel wordt in dat vuur geofferd (IV 24): "Brahmaarpanam Brahmahavir Brahmaagnau Brahmanaa hoetam, Bramhaiva tena gantavyam Brahmakarma samaadhinaa. Het Absolute is de offerdaad, het Absolute is de offergave. Het Absolute wordt geofferd in het vuur van het Absolute. Het Absolute alleen wordt waarlijk bereikt door degene die in handeling steeds over het Absolute mediteert" Wij gaan in de Yoga Retraite aan tafel zitten en laten het voedsel ongemoeid. Als het tijd is, reciteren we samen een strofe uit een hymne van de wijze Shankara (achtste eeuw). Ook op deze hymne ben ik erg gesteld, omdat we ze leerden in mei 1966 van Swami Satchidananda en ook terwille van haar opmerkelijke inhoud en prachtige vorm. Het Sanskrit van Shankara klinkt immers wonderbaar en ook wat hij zegt is wonderbaar en universeel. De deelnemers maken kennis met Yogahoudingen, kriyaas, ademoefeningen, de diepe ontspanning, de Yogafilosofie en -psychologie. Ze leren er kiertan (meditatief zingen van Namen) en bhajan (filosofische en verhalende liederen). Ze maken er kennis met Goeroedevs ongeëvenaarde liederen, waarvan ze de tekst kunnen volgen in het boek "Inspiring Songs and Kirtans". Het was dit keer goed Retraite-weer: het regende; dat heb ik graag, want dat houdt de deelnemers binnen. Wandelen kunnen ze altijd, maar Satsang is een zeldzame en kostbare aangelegenheid. Het belangrijkste is evenwel dat de deelnemers aan zichzelf leren denken op een volstrekt andere manier dan de gewone manier van de Zelfvervreemde mens. Mensen vereenzelvigen zich zodra ze wakker worden met hun lichaam, hun partner, hun kinderen en ontelbare relaties. En wat hun lichaam en hun relaties overkomt, dat overkomt ook hen. Je zegt : "Mijn huis, mijn lichaam, mijn geest, mijn ik" enz. Dat je tegen dat alles "mijn" zegt, betekent dat je dat alles niet bent. Er is uiteindelijk iets dat je alleen bij wijze van spreken "het mijne" kunt noemen, omdat je het bent. En wat je bent kan niet van jou zijn. In de oude catechismus stond dat de mens een sterfelijk lichaam en een onsterfelijke ziel heeft. Ook dat klopt niet: men heelt immers geen ziel, maar IS een ziel. Het lichaam en de geest danken hun licht en leven aan Bewustzijn dat erachter staat. Dat Bewustzijn is niet iets wat je hebt, het is dat watje bent. Er is in jou iets dat alomtegenwoordig is: je kunt je bijvoorbeeld bewust zijn van de zon, de maan, de sterren, die soms zovele miljoenen lichtjaren ver zijn dat hun licht ons zelfs nog niet heeft bereikt. Er is in jou iets dat nooit werd geschapen en dat nooit sterft. Het wordt gekenmerkt door smetteloze zaligheid. Het drukt zich uit als: "Ik." Als je dit ik vasthoudt als ik, zonder er iets aan toe te voegen, dan ben je in meditatie, maar we voegen er altijd iets aan toe. We zeggen ik tegen allerlei dingen die we niet zijn. Te leren rusten in dat wat zonder denker en denken is, dat is de grote opgave in de Yoga Retraite. En het is de oplossing van al onze problemen.