The Divine Life Society
Afdeling Aalst |
GROET AAN DE ZON
Soeryanamaskaaram of Groet aan de Zon is een integrale oefening, het is met andere woorden een lichaamsoefening, een ademoefening en een meditatie.
De Groet aan de Zon is natuurlijk een oefening die men niet leert op één twee drie en die geleidelijk moet worden opgebouwd.
De naam
Soerya, de zon, is mannelijk in het Sanskrit (ik onderstreep de oe om aan te geven dat ze lang is). Men zegt: Soerya
Bhagavaan, Heer Zon. Bhagavaan betekent: de bezitter van de bhagas of heerlijkheden. De zes bhagas zijn: gnyaana,
vairaagya, kierti, aishvarya, shrie en bala of kennis (kennis van de kenner), onthechting, faam, weelde, voorspoed en
kracht. Je ziet die heerlijkheden in de mens en de dingen, maar altijd toch op een beperkte en vergankelijke wijze.
Bhagavaan is de werkelijkheid waarin die heerlijkheden onbezoedeld en onvergankelijk aanwezig zijn.
De zon doet niets, maar maakt alles mogelijk door haar aanwezigheid. Ze doet niemand iets doen en belet ook niemand iets te doen. Maar het is in haar licht dat mensen zich kwijten van hun dagelijkse plichten en activiteiten. Terwijl men de Groet aan de Zon beoefent, mediteert men over de zon als symbool van datgene wat men in zijn diepste wezen is. Voor de neurobioloog en voor vele van zijn collega's en aanverwante wetenschappers is bewustzijn een product van de hersenen. Dit is de grote leugen. Bewustzijn was er eerst en al het andere is er een manifestatie van.
De maan schijnt niet met haar eigen licht. Ze schittert met het licht van de zon. Zo schitteren het lichaam en de geest evenmin met hun eigen licht. Ze schitteren met het licht van Bewustzijn of Zelf. En zoals de zon niets doet, zo doet ook het Zelf niets, maar het maakt alles mogelijk door zijn aanwezigheid.
De oude zieners zeiden in de Vedas dat de geest van de maan komt. Dit is in de ogen van de meeste indologen nonsens. Maar degenen die mediteren en die beter geïnformeerd zijn, weten wel beter. Mensen die bijvoorbeeld opgesloten zitten zonder middelen om de tijd te meten, proberen toch de dagen bij te houden. En wat blijkt? Dat de dagen die ze tellen wat langer duren dan in werkelijkheid. Ze schakelen namelijk onbewust over op het ritme van de maan. Een meisje dat in een psychiatrische instelling in New York nachtdienst doet, zei me dat ze met volle maan met schrik naar haar werk gaat, want vele patiënten worden dan onhandelbaar en agressief.
Namaskaaram
Er zitten twaalf fasen in de Groet aan de Zon, één voor elke maan. De eerste en de laatste fase zijn gelijk en vormen een
begroeting of namaskaaram. Bij een Brusselse Yogaleraar moesten de leerlingen hun vingers kruisen, zoals iemand die
bidt. Hij was bang voor de houding met de handen tegen elkaar. Hij noemde ze onwesters. Of hij schaamde zich ervoor.
Indiërs brengen de handen tegen elkaar om elkaar te groeten. Ze zeggen daarbij: "Namaste", of "namaskaar." Dit is een moedraa, de namaskaara moedraa. In een moedraa wordt de geest verzegeld in een bepaalde staat. Dit is de betekenis van het woord moedraa: zegel. De werkwoordswortel nam betekent: buigen. Namaskaara betekent: een buiging maken.
Zelfbewustzijn
Men staat tijdens Groet aan de Zon stil bij het feit dat het er in Yoga om gaat dat men aan zichzelf denkt op een totaal
andere wijze dan op de wijze waarop mensen heel de tijd aan zichzelf denken. En hoe denken mensen aan zichzelf? Ze
vereenzelvigen zich met hun lichaam. Ze vereenzelvigen zich met hun geest. Ze vereenzelvigen zich met allerlei relaties en
ze vereenzelvigen zich vooral met wat ze doen. Ze zijn met andere woorden door en door Zelfvervreemd. Ze weten niet
wie ze in wezen zijn. Wat hun lichaam en hun geest overkomt, overkomt dan ook hen. En als dat wat ze doen wegvalt,
blijft er niets over en vallen ze in het zwarte gat, zoals dat heet. Hun zelfbeeld kan positief gekleurd zijn, maar het kan ook
door en door negatief zijn. Het kan zo negatief zijn dat ze een zelfvernietigend gedrag gaan vertonen. Daartegen is maar
één methode, één remedie, zoals ik al zo vaak zei, namelijk dat ze zichzelf leren kennen in hun wezenlijke werkelijkheid.
Iemand die in een droom zijn arm breekt, geneest zodra hij wakker wordt.
De praktijk
Je staat met de handen samen vóór de borst, met de duimen in het kuiltje van de keel, met de voeten samen. Je voelt hoe
de grond het lichaam draagt. Je mediteert dan bijvoorbeeld als volgt: "Er is een Werkelijkheid die ik niet kan zien, niet kan
horen, niet kan ruiken, niet kan proeven en niet kan voelen. Als mijn geest probeert die Werkelijkheid te doorgronden,
keert hij gefrustreerd terug. Mijn mond kan die Werkelijkheid niet vatten in woorden. Maar het is door de kracht van die
Werkelijkheid dat mijn ogen kunnen zien, dat mijn oren kunnen horen, dat mijn mond kan proeven, dat mijn neus kan
ruiken en dat mijn huid kan voelen. Het is door de kracht van die Werkelijkheid dat mijn geest denkt en dat mijn mond
spreekt.
Al maakte men van de zeven wereldzeeën één inktpot, van alle woudbomen één pen en van de hele aarde één blad papier, dan nog kon men de glorie van dat Wezen niet beschrijven al ging men er eeuwen en eeuwen mee door.
Die Werkelijkheid verbergt zich voor of achter een formidabele illusie, Maayaa genoemd, die drie grote vormen aanneemt. De eerste vorm van de illusie is het geloof dat die Werkelijkheid ergens ver weg is, ver voorbij de wolken in een of andere verre hemel, terwijl die Werkelijkheid hier nu is. De tweede vorm van de illusie is het geloof dat die Werkelijkheid iets anders is dan wat je bent, terwijl ze je eigen wezenlijke werkelijkheid is. De derde en meest diepgewortelde vorm van de illusie is het intense geloof dat alles in zijn diepste wezen lijden is, terwijl alles in zijn diepste wezen zaligheid is."
Je kunt daarna de twaalf Soeryamantras leren herhalen. Om ze juist te leren uitspreken is er een eenvoudige methode. Splits de woorden in lettergrepen Spreek de lettergrepen daarna afzonderlijk uit, rekening houdend met het feit dat klinkers lang of kort kunnen zijn: oe is kort, oe is lang, a is kort, aa is lang, i is kort, ie is lang; de e en de o zijn altijd lang in het Sanskrit; de y wordt j uitgesproken; de ch wordt uitgesproken als tsj; letters zoals ph, bh, th, dh zijn geaspireerde letters: op de p, b, t of d volgt een aangeblazen h. Als je dit alles voor elkaar hebt, spreek dan de lettergrepen na elkaar uit zonder ergens een klemtoon te leggen. Er ontstaat een natuurlijke klemtoon door de lengte van de klinkers, vooral van de lange aa, te respecteren. Bijvoorbeeld: mi-traa-ya na-ma-ha. Zorg ervoor dat je de lettergreep traa lang uitspreekt en de andere kort. De uitgangs h (visarga: ademuitstoot) laat men in de regel volgen door de klinker die vóór de h staat. Zo zegt men bijvoorbeeld voor Om Shaantih (Om Vrede) Om Shaantihi.
Dit zijn de Soeryamantras:
Om Mitraaya Namah
Om Ravaye Namah
Om Soeryaaya Namah
Om Bhaanave Namah
Om Khagaaya Namah
Om Poeshne Namah
Om Hiranyagarbhaaya Namah
Om Mariechaye Namah
Om Aadityaaya Namah
Om Savitre Namah
Om Arkaaya Namah
Om Bhaaskaraaya Namah.
De namen van de zon staan hier alle in de datief. Namah betekent: gegroet (met een buiging).
Van Mitraaya is de grondvorm mitra, vriend (dit is de vorm die men in het woordenboek vindt). De hele mantra betekent
dus: gegroet degene die ieders vriend is.
Ravaye, grondvorm: ravi. Dit is afgeleid van de werkwoordswortel roe, breken of aan stukken slaan, met andere
woorden dat wat ervoor zorgt dat de dingen veranderen: gegroet degene die de oorzaak is van verandering. Ravi is
doorgedrongen in onze Westerse talen. Het is een leenwoord uit het Sanskrit. In het Nederlands: ravissant (schitterend,
luisterrijk). In het Engels: to ravish (in vervoering of extase brengen). In het Frans: je suis ravi (ik ben verrukt).
Soeryaaya, grondvorm soerya.Soerya is de zon of de voorzittende godheid van de zon: gegroet degene die aanzet tot
activiteit.
Bhaanave is de datief van bhaanoe, wat licht geeft, wat luister bezit: mijn groet aan degene die licht geeft.
Khagaaya, grondvorm khaga, wat beweegt in de lucht: gegroet degene die aan de hemel beweegt.
Poeshne, grondvorm: poesh, dat wat voedt: gegroet degene die alles voedt.
Hiranyagarbhaaya, grondvorm: hiranyagarbha, het gouden ei of de gouden foetus: gegroet degene die alles bevat.
Mariechaye, grondvorm: mariechi, schitterend: gegroet degene die altijd schittert.
Aadityaaya, grondvorm: aaditya, dat wat de oorsprong is: gegroet degene die eerst is.
Savitre, grondvorm: savitri, dat wat het leven schenkt: gegroet degene die alles voortbrengt.
Arkaaya, grondvorm: arka: die schittert, die wordt vereerd: gegroet degene die waard is te worden vereerd.
Bhaaskaraaya, grondvorm: bhaaskara: wat luisterrijk is: gegroet degene die de oorzaak is van alle luister.
Het reciteren van deze mantras, luidop of in gedachten, is heel inspirerend. Het wekt heel evenwichtige trillingen op. Als ik in mijn Yogales Groet aan de Zon begeleid, reciteer ik de zonnemantras, in de hoop dat mensen dat mettertijd meenemen naar huis.
Elke goede gymnast of beoefenaar van aerobics kan een oefening als Groet aan de Zon zonder de minste moeite uitvoeren. Maar daarmee zijn ze nog niet IN Yoga, want dát is iets helemaal anders. Het is niet de prestatie die belangrijk is. De beleving is belangrijk.
In de beginperiode waarin je probeert je de Groet aan de Zon eigen te maken, is het goed dat je een tijd in elke houding blijft, terwijl je rustig doorademt. Daarna kun je leren de fasen te combineren op het ritme van de adem, zoals aangegeven onder de foto's (blz. 8 en 9). Het spreekt vanzelf dat je in- en uitademt door de neus.
In fasen nummers 3 en 10 kun je, vooral in het begin, de knieën een beetje buigen. Fase 6 is een bijzondere houding die aashtaangapranaam wordt genoemd. Ashta betekent: acht. Angabetekent: deel. Acht lichaamsdelen raken de grond: het voorhoofd, twee handen, de borst, twee knieën en twee voeten. Acht verzinnebeeldt de hele natuur: de vijf elementen, de geest, het intellect en ikheid. Krishna noemt dat in de Bhagavad Gietaa (VII 5) "mijn lagere natuur". Je lagere natuur is niet verschillend van de natuur. Hij bestaat uit dezelfde vijf elementen: de dingen in een etherische vorm, in een gasvormige staat, in de vorm van hitte, in een vloeibare staat en in een vaste vorm. De moeilijkste fase is de overgang van fase nummer 8 naar fase nummer 9. De linkervoet wordt daarbij tussen de handen en naast de linkerhand geplaatst. Dit is voor vele mensen in het begin niet haalbaar. Maar er is een gemakkelijk alternatief: plaats eerst je rechterknie op de grond en hef, steunend op die rechterknie, de linkerhand wat van de grond en plaats dan de linkervoet op een kleine afstand van de rechterhand. Dit is gemakkelijk.
Neem rustig de tijd, maar D.H.N. (doe het nu)
Zeg niet: "Ik zal het morgen leren", want die morgen komt nooit. Begin er nu aan. Je zult je er ooit geluk voor wensen.
De oefening zal je fit en gezond houden. Ze zal je pilvrij houden. Maar bederf het niet door er met geweld tegenaan te
gaan. Neem de tijd. Overhaast het niet. Begin met de twaalf fasen afzonderlijk te beoefenen en leer ze dan combineren.
Zodra je dat onder de knie hebt, kun je er elke week of om de twee weken, al naargelang van je conditie en
mogelijkheden, een rondje aan toevoegen tot je mettertijd twaalf rondjes kunt doen. Dit maakt de oefening compleet. Je
kunt tussen elke ronde een tijdje in de uitgangshouding blijven staan of je kunt, als je goed getraind bent, onmiddellijk
overgaan naar de volgende ronde.
Tempo
Een vraag is nu hoe snel dit wordt uitgevoerd. Het kan van heel snel tot heel langzaam worden uitgevoerd. Je kunt de
oefening snel uitvoeren, zonder je evenwel te overhaasten. Je kunt ze ook, vooral als je goed getraind bent, heel langzaam
uitvoeren. Ik heb in India de Groet aan de Zon zien beoefenen op het gras door soldaten in battledress. Ze bewogen als
één man, perfect gesynchroniseerd, op het bevel van de onderofficier.
De foto's
De foto's werden in 1956 genomen door de Franse fotograaf, Louis Fréderic, in Swami Sivananda's aashram. Het is
Swami Vishnoedevananda die voor de foto's poseerde. Op de achtergrond zie je de Ganges en de linkeroever van de
Ganges.